Er bestaat geen duidelijke, landelijke regelgeving over tiny houses. Tiny houses worden steeds populairder, maar zijn nog redelijk onbekend. Momenteel kunnen gemeenten zelf regels opstellen over het tiny house. Daardoor kan het al gauw een hele klus worden om uit te zoeken wat in welke gemeente allemaal precies mag.
Daarnaast verandert de landelijke regelgeving en wordt het een hele klus om per dag bij te houden wat de regels zijn. Daarom bestaat er een landelijk register voor mensen die graag in een tiny house willen wonen. Op deze website kan iedereen zich inschrijven voor het register voor tiny houses. Wanneer je op zoek bent naar plek voor een tiny house kan je die in dit register zoeken. De kosten voor het registeren zijn 19,50 euro per jaar.
Het inschrijven in het register is niet de enige manier om aan een stuk grond te komen. Je kan, net als bij het bouwen van een ‘gewoon’ huis, op zoek gaan naar een bouwkavel. Het kan best ingewikkeld worden, maar verschillende mensen is het gelukt om een mooie plek te vinden voor een tiny house. Er zijn een aantal sites waar je deze plekken kan vinden. Zo kan je op Tiny Findy zoeken naar een stuk grond of kan je de site van Zelfbouw in Nederland bezoeken.
Op het moment dat je een bouwkavel koopt, is het verstandig om het bestemmingsplan te checken. In een bestemmingsplan staat informatie over de bestemming die de bouwkavel volgens de gemeente moet hebben. Een gemeente wil namelijk het gebruik van grond zelf verdelen. Dat betekent dat de gemeente gebieden aanwijst voor industriegebouwen (vaak een industrieterrein) en gebieden voor winkels en weer andere gebieden voor woningen. Het is dus verstandig te onderzoeken of de bouwkavel door de gemeente is aangewezen als woonbestemming.
Daarnaast heeft een tiny house nog een aantal andere vereisten:
- Een tiny house moet vaak aan bepaalde afmetingen voldoen. Een tiny house mag in ieder geval niet groter zijn dan 50 vierkante meter, maar per gemeente kunnen er andere afmetingen gelden. Dit kunnen zowel minimumafmetingen als maximumafmetingen zijn. Vraag dus bij jouw gemeente na welke regelgeving zij hebben over tiny houses.
- Een tiny house moet voldoen aan de eisen van nieuwbouw. Dat betekent dat het tiny house een moderne uitstraling moet hebben. Maar wanneer heeft een huis een moderne uitstraling? Dat is natuurlijk een breed begrip. Met ‘moderne uitstraling’ voor tiny houses wordt vooral bedoeld dat het tiny house voldoet aan de nieuwste duurzaamheidseisen. Het tiny house moet bijvoorbeeld goed geïsoleerd zijn. Daarnaast moet het materiaal waarmee het tiny house is gebouwd, redelijk nieuw zijn. Dat betekent dat bijvoorbeeld de houten planken en/of bakstenen die jij gebruikt in zeer goede staat (zo goed als nieuw) moeten zijn.
- Tot slot hebben sommige gemeenten nog extra duurzaamheidseisen, zoals het verplichte gebruik van zonnepanelen of een warmtepomp.
Kan ik een tiny house bouwen op een stuk grasland/landbouwgrond?
Dat kan, maar vaak moet daarvoor het bestemmingsplan worden gewijzigd. Als in het bestemmingsplan al staat dat op een bepaald stuk grond een tiny house gebouwd mag worden, hoeft het natuurlijk niet gewijzigd te worden. Er zijn echter maar weinig bestemmingsplannen die aangeven dat er een tiny house gebouwd mag worden, vandaar dat er grote kans is dat het bestemmingsplan gewijzigd moet worden.
Voor deze wijziging ben je afhankelijk van jouw gemeente. Zij moeten het bestemmingsplan voor jou willen wijzigen of jouw een tijdelijke vergunning willen verlenen (zie voor tijdelijke vergunning het stukje: wat is de kruimelprocedure?). De gemeente waar je het huis neer wil zetten, kan je daar meer informatie over geven. Daarbij is het van belang dat je een duidelijk en concreet plan hebt. Een aantal belangrijke vragen die de gemeente of de provincie standaard heeft zijn:
- Voor welk stuk grond wil je het bestemmingsplan wijzigen (exacte afmetingen)?
- Wie is de eigenaar van dat stuk grond?
- Waarom wil je het bestemmingsplan wijzigen?
Het bestemmingsplan voor een Tiny House
Als je het bestemmingsplan wil wijzigen om een tiny house te bouwen, houd dan rekening met de volgende vervolgvragen:
- Wat is de reden dat je een tiny house wil bouwen?
- In welke periode begin je met bouwen?
- Vanaf welke datum wil je in je tiny house gaan wonen?
- Hoe ga je het project betalen?
Hoewel het beleid van iedere gemeente over het wijzigen van het bestemmingsplan verschilt, vindt iedere gemeente een duidelijk, concreet en uitgewerkt plan belangrijk. Uit jouw plan moet dus blijken dat jij echt een tiny house wil bouwen en dat jij ook voldoende geld, kennis en tijd hebt om dit voor elkaar te krijgen. Er zijn namelijk heel veel mensen die ideeën hebben en daarvoor een aanvraag doen, maar vaak genoeg blijft het bij een idee en eindigt het dus niet in de bouw van een tiny house. Een gemeente wil voorkomen dat zij een bestemmingsplan wijzigen zonder dat er uiteindelijk een tiny house wordt gebouwd.
Wat is de kruimelprocedure?
De kruimelprocedure is een procedure waarbij (relatief) snel een vergunning kan worden afgegeven om een tiny house te bouwen. De voorbereidingsprocedure duurt ‘slechts’ 8 weken. Dat klinkt wellicht lang, maar binnen het bestuursrecht is uitsluitsel binnen 8 weken snel.
Een wijziging van een bestemmingsplan via de ‘normale’ procedure kan soms wel tien jaar duren. Je weet dan waar je aan toe bent. Een ander voordeel is dat de gemeenteraad zich niet bemoeit met de procedure. Het bestemmingsplan wordt namelijk niet gewijzigd, maar er wordt een vergunning afgegeven om een tiny house te bouwen. Toestemming van de gemeenteraad is dan niet nodig. Er wordt dus een uitzondering gemaakt voor een bepaald gebouw of een bepaalde installatie die jij wil plaatsen op een stuk grond.
Er zijn verschillende categorieën waarvoor een kruimelprocedure kan worden aangevraagd. De bouw van een tiny house valt onder de laatste categorie (categorie 11), de zogenoemde restcategorie. De gemeente kan dan voor een periode van maximaal 10 jaar een uitzondering voor je tiny house maken. Voor een gemeente is deze regeling ideaal, omdat zij na 10 jaar kunnen eisen dat het gebouw wordt verwijderd. Voor jou is het natuurlijk nadelig als jij je tiny house na 10 jaar weer moet verwijderen.
Aangezien een tiny house nog een redelijk onbekend begrip is, is nog niet bekend of de gemeente inderdaad na 10 jaar eist dat een tiny house gesloopt moet worden. Het vermoeden is dat de gemeente na 10 jaar het bestemmingsplan definitief zal wijzigen, zodat een tiny house kan blijven bestaan.
Dit komt omdat een tiny house een grote bijdrage levert aan de duurzaamheid. Het heeft een positief effect op ons klimaat. Als iemand voor een periode van 10 jaar laat zien dat hij een tiny house heeft gebouwd en er al die tijd ook in woont, wordt vermoed dat de gemeente dit zal waarderen en je dus niet verplicht je tiny house af te breken.
De gemeente wil met de kruimelprocedure wel een optie hebben om zonder een lange procedure te kunnen eisen dat mensen een tiny house afbreken. Daarvan zal vooral sprake zijn in situaties waarin mensen niet geslaagd zijn een tiny house te bouwen of uiteindelijk toch besluiten niet permanent in een tiny house te wonen.
Wat is een tiny house?
Een tiny house is een vrijstaande woning met een vloeroppervlak van maximaal 50 vierkante meter. Het is de bedoeling dat een tiny house permanent gebruikt wordt. Dat betekent dat de bewoners van een tiny house het hele jaar in het huis wonen. Een tiny house is dus geen vakantiehuis. Dat is het grootste misverstand dat er over tiny houses bestaat.
Een tiny house is namelijk een nieuwe woonvorm en je moet er dus permanent gaan wonen. Daarnaast moet de ‘ecologische voetafdruk’ van een tiny house zo klein mogelijk zijn. Iedere woning heeft een aantal vierkante meter nodig voor energieverbruik en afvalverwerking, bijvoorbeeld aansluitingen op gas, water, elektra en riool. De ecologische voetafdruk is het aantal vierkante meters dat jouw woning gebruikt voor deze aansluitingen.
Aangezien een tiny house erg duurzaam is, heeft een tiny house vaak geen aansluiting op elektra, gas, water en riool. Doordat een tiny house maximaal 50 vierkante meter mag zijn, heeft het een kleinere ecologische voetafdruk dan standaardwoningen. Er is bijvoorbeeld veel minder woonruimte dat verwarmd moet worden. Op die manier zijn er voor een tiny house veel minder zonnepanelen nodig om het huis van voldoende elektriciteit te voorzien.
Als een tiny house geen aansluiting op water en/of de riolering heeft, moet je hiervoor een andere oplossing zien te vinden. Specifiek voor water en de riolering is dit lastig, aangezien je zowel voor de aanvoer van water moet zorgen als voor het afvoeren van ‘vuil water’.
Voor de aanvoer en opslag van water kan bijvoorbeeld een regentanksysteem worden gebruikt, waarbij regenwater wordt opgevangen en in een tank wordt gefilterd. Daarbij ben je wel afhankelijk van het weer. In tijden van droogte, waarbij nauwelijks regen valt, kan dit problematisch worden. Voor het afvoeren van water zijn er diverse mogelijkheden.
Afvoerwater wordt onderscheiden in grijs en zwart water. Onder grijs water valt bijvoorbeeld het douchewater en afwaswater. Dit kan gerecycled worden en vervolgens opnieuw worden gebruikt. Zwart water (zoals bijvoorbeeld afvoerwater uit de WC) is niet geschikt voor recycling. Daarnaast moet het op een aangewezen plek worden afgevoerd, normaal gesproken is dat de rioolaansluiting. Voor de afvoer van dit water bestaan aangewezen gebieden.
Voor een tiny house is het daarom soms aantrekkelijk om toch een aansluiting op de riolering te nemen.
Wat is het doel van een tiny house?
Het doel van een tiny house is vooral het bijdragen aan de duurzaamheid op de wereld. 50 vierkante meter klinkt misschien veel, maar een gemiddelde woning voor één gezin heeft een woonoppervlakte van 120 vierkante meter. Omdat een tiny house alle eigenschappen van een gewoon huis moet hebben, moeten de bewoners de ruimte die zij hebben dus heel efficiënt indelen.
In een tiny house blijft weinig ruimte over voor het opslaan van spullen. Daardoor moeten de bewoners goed nadenken over de aankopen die zij doen en kunnen zij niet allerlei spullen aanschaffen, omdat daar geen opslagruimte voor is. Op die manier zorg je ervoor dat je alleen noodzakelijke spullen koopt. Uit onderzoek blijkt dat ruim 50% van de spullen die wij kopen uiteindelijk niet nodig zijn. Dat klinkt veel (en dat is het ook) maar bedenk zelf eens hoeveel spullen je op zolder hebt staan, waarvan je eigenlijk niet eens weet dat je ze hebt.
Hoeveel kost een zelfvoorzienend tiny house?
Een tiny house (het huis zelf) kost meestal tussen de 30.000 euro en 60.000 euro. De kosten zijn natuurlijk afhankelijk van de grootte en luxe. Hoe groter en luxer het tiny house is, hoe hoger de kosten zullen zijn. De grootste kostenpost is echter de grond. Om permanent een tiny house te bewonen, moet je ook grond kopen of huren. De prijs voor de grond kan al snel 170.000 euro kosten. Als je permanent in een tiny house wil wonen, dan kun je vaak een hypotheek afsluiten bij de bank. Informatie opvragen over een hypotheek is altijd handig.
Als je ervoor kiest om zelf een tiny house te bouwen, houd er dan rekening mee dat dit veel tijd gaat kosten. Het bouwen van een tiny house zelf (het geraamte) kost niet veel tijd. Het ontwerpen van een tiny house en de afwerking van een tiny house zijn de onderdelen die het meeste tijd kosten. Alles moet op 50 vierkante meter passen en dat betekent dat er keuzes gemaakt moeten worden. Deze keuzes kan je beter vooraf maken. Het is zonde als je tijdens de bouw van je tiny house erachter komt dat je een aantal zaken bent vergeten. Tot slot kost de inrichting en afwerking van een tiny house veel tijd. Alle meubels moeten vaak op maat gemaakt worden voor een tiny house. Mocht je deze tijd (en energie) niet willen steken dan kan je op verschillende sites een kant en klaar tiny house kopen.
Heb je een vergunning nodig voor een tiny house?
In de meeste gevallen zal je een vergunning moeten aanvragen, aangezien een tiny house vaak niet in het bestemmingsplan is opgenomen. Een tiny house dat ongeveer net zo groot is als een tuinhuisje, mag ook niet zonder vergunning worden geplaatst.
Een tuinhuisje mag je in de meeste gevallen zonder vergunning in de tuin zetten, maar daarbij staat vaak in het bestemmingsplan dat het tuinhuisje dan als bijgebouw gebruikt moet worden. Je mag namelijk niet wonen in een bijgebouw, terwijl dat wel de bedoeling is van een tiny house.
