Doordat de energieprijzen behoorlijk stijgen komen steeds meer energiebedrijven in de problemen. De vraag is of jij als klant ook in de problemen komt. Als je een variabel tarief hebt, dan beweegt de energieprijs mee en moet je nu waarschijnlijk meer betalen. Met een variabel energietarief kan je energietarief wijzigen omdat er bijvoorbeeld minder energie gewonnen wordt of juist meer. Een variabel tarief wijzigt meestal ieder jaar. Het hangt dan van de markt af of energie voor jou goedkoper of duurder wordt. Een variabel contract kun je vaak ook maandelijks opzeggen. Een variabel contract is fijn voor een energieleverancier, omdat hij dan de prijs omhoog kan gooien, zodra energie duurder wordt. Maar als je op tijd een vast tarief hebt afgesproken, dan heb je geluk als energie duurder wordt, want dan betaal je waarschijnlijk minder dan een klant met een variabel tarief. Een vast tarief zet je letterlijk vast voor een aantal jaren. In de tussentijd kun je niet opzeggen. Als de energieprijzen in die tussentijd stijgen heb je voordeel, omdat de energieprijs die jij hebt afgesproken niet stijgt. Dit kan wel een probleem zijn voor energiebedrijven. Energiebedrijven kunnen dan zelfs verlies gaan lijden op klanten met een vast tarief. Daarom bestaat de angst dat energieleveranciers failliet gaan. Wat gebeurt er dan? Heb je dan geen stroom meer? En moet je dan gedwongen over naar een andere (duurdere) leverancier?
Kan je zonder energie en gas komen te zitten?
In Nederland is energie en gas een basisbehoefte, net als water. Dit betekent dat je altijd energie en gas moet kunnen kopen. Dat is anders als jij je rekening niet betaalt. Je kunt namelijk afgesloten worden van energie en gas als je de rekeningen niet betaalt. Dit zal niet gebeuren als jouw energieleverancier failliet is. Jij hebt immers je rekening betaald. En dat is fijn. Want normaal gesproken heb je nogal pech als een bedrijf failliet gaat. Het kan dan namelijk zijn dat jij al hebt betaald voor een product, maar het bedrijf geen mogelijkheid heeft het product aan jou te leveren. Je sluit dan achteraan in de rij van schuldeisers en de vraag is groot of jij nog waar krijgt voor je geld. Denk aan de cadeaubonnen van V&D. Toen bekend werd dat V&D failliet zou gaan, gingen veel mensen hun waardebonnen inruilen voor een product. Verstandig, want als eenmaal de afwikkeling van een faillissement in gang wordt gezet, komt eerst de bank en de belastingdienst aan de beurt en dan pas jij als klant. Meestal is er dan niets meer over.
Moet je gedwongen overstappen naar een andere energieleverancier?
Volgens de Nederlandse wet kun je niet zomaar gedwongen worden om over te stappen naar een andere leverancier. Jij hebt namelijk een contract gesloten met jouw huidige leverancier.
Op dit moment gebeurt het dat klanten van energiebedrijven die failliet zijn gegaan automatisch overgaan naar een andere energieleverancier. Welkom Energie is bijvoorbeeld failliet. Alle contracten zijn overgegaan naar Eneco. Deze klanten kunnen de eerste maand niet overstappen op een andere leverancier omdat er een maand opzegtermijn is. Twee vragen komen bij ons op:
- Je hebt geen contract gesloten met Eneco, maar met Welkom Energie. Kun je gedwongen worden eenzijdig met een ander een contract aan te gaan?
- Voor veel klanten is de energieprijs in het nieuwe contract een stuk duurder. Dit is niet wat je hebt afgesproken met je oude leverancier. Ook hier is de vraag of de nieuwe leverancier jou kan dwingen een hogere prijs voor energie te betalen.
Kan je zomaar een contract met iemand anders hebben?
In Nederland ben je voor energie en gas vrij contracten te sluiten met wie je wil. Dit is alleen niet zo als je stadsverwarming of blokverwarming hebt. Dit komt omdat de verwarming uit de buurt komt en niet een landelijk netwerk is. Er zijn dus niet meerdere aanbieders beschikbaar.
Voor elektriciteit en gas heb je wel de vrije keuze uit verschillende energieaanbieders. Met de energieleverancier sluit je een contract om energie en gas af te nemen. Je spreekt een prijs af voor een bepaalde periode. De energieleverancier is dan verplicht jou de energie leveren. Jij bent verplicht iedere maand je rekening te betalen. Wettelijk gezien kan de energieleverancier niet ineens een andere partij zijn. De energieleverancier heeft zichzelf verplicht om jou de energie te leveren, omdat dit in je contract staat.
Dus kan je zomaar worden “overgenomen” door een andere energieleverancier? Nee. De wet schrijft voor dat je een overeenkomst sluit door een aanbod en een aanvaarding daarvan. Een andere leverancier heeft jou geen aanbod gedaan, maar jouw contract overgenomen. Dit kan dus niet zomaar.
Netbeheerders
In de wet is geregeld wie het netbeheer heeft. Het netbeheer bestaat uit bijvoorbeeld de hoogspanningsmasten, de elektriciteitshuisjes en de aansluiting van het gas en energie op jouw woning. Deze netbeheerder kun je niet kiezen. In principe heb je ook vrij weinig met een netbeheerder te maken. Je betaalt alleen vastrecht aan jouw energieleverancier voor de netbeheerder. Op de netbeheerder wordt toezicht gehouden door het ACM (Autoriteit Consument en Markt).
Nieuwe energieprijs zonder jouw voorafgaande toestemming?
Ook mag een andere energieleverancier niet zonder jouw instemming een contract met jou aangaan en daarin een prijs noemen. Ook hier geldt dat juridisch gezien een overeenkomst tot stand komt met een aanbod en een aanvaarding daarvan. Een nieuwe energieleverancier moet jou een aanbod doen en die kan jij wel of niet aanvaarden.
Alsnog pech?
Stel, jouw contract is niet overgenomen, maar jouw energieleverancier is wel failliet. Dan heb je geen contract meer en kun je een andere leverancier gaan zoeken. Jouw energieleverancier kan geen energie meer leveren omdat hij is opgehouden te bestaan. In principe kan dat prima werken. Je dient dan zo snel mogelijk een andere leverancier te zoeken, omdat je anders niet voor je energie en gas betaalt. De netbeheerder levert jou namelijk nog steeds energie en kan ook niet zomaar jouw energie en gas afsluiten. Dus, je hebt een nieuw contract. Maar in werkelijkheid kan het zo zijn dat je alsnog meer gaat betalen aan een nieuwe leverancier, omdat de energie- en gasprijzen nou eenmaal zo hoog zijn. Helaas heb je dan niet het voordeel dat je al bij een leverancier zat met een lage energieprijs.
Oftewel: je hebt nogal pech als jouw energieleverancier failliet gaat, tenzij een andere aanbieder jou een contract kan aanbieden voor minder geld. De vraag is dus of jij daadwerkelijk nadeel hebt van een hiervoor geschetste gedwongen contractovername.
