Geldigheid testament na overlijden
Een testament is geldig als het voldoet aan een paar voorwaarden. Deze voorwaarden kunnen onderverdeeld worden in:
1. de persoon die het testament laat opstellen
De erflater is:
- handelingsbekwaam
- 16 jaar of ouder
- niet door zijn/haar lichamelijke of geestelijke toestand onder curatele geplaatst
2. de persoon die het testament opstelt en registreert
- een testament moet opgesteld en geregistreerd worden door een notaris
Je kunt zelf wel een testament schrijven, maar de notaris zal dit “vertalen” naar een juridische tekst. Indien je dat zelf kunt heeft het alsnog niet heel veel zin om dit zelf te schrijven, aangezien de notaris het testament alsnog moet registreren en ze vaak één tarief rekenen voor het opstellen en registreren van een testament.
3. wat er in het testament staat
In principe staat het je vrij om in een testament neer te zetten wat jij zelf wilt, dit heet ook wel testeervrijheid. Echter zijn er wel grenzen. Zo mag een testament niet in strijd zijn met de goede zeden of de openbare orde. Ook zijn er bepaalde (dwingende) wetsbepalingen waar het testament niet mee in strijd mag zijn. Hieronder een paar voorbeelden:
- Je kunt je kinderen niet volledig onterven. Kinderen hebben altijd recht op een deel van de erfenis. Dit wordt ook wel legitieme portie genoemd. Dit is minimaal de helft van wat het kind zou krijgen volgens de wettelijke bepaling. Iemand die aanspraak maakt op haar/zijn legitieme portie wordt ook wel legitimaris genoemd.
- Een onmogelijk te vervullen voorwaarde kan achteraf ook ongeldig verklaard worden.
- Je kunt je voogd niet als erfgenaam toevoegen aan een testament.
4. onder wat voor omstandigheden het testament is opgesteld
Er kan achteraf ook gekeken worden naar onder welke omstandigheden het testament is opgesteld. Zo staat er bijvoorbeeld in de wet dat:
- Indien je overlijdt aan een ziekte, kunnen beroepsbeoefenaren uit de individuele gezondheidszorg en geestelijke verzorgers die jou gedurende ziekte waaraan jij bent overleden, bijstand hebben verleend of hebben bijgestaan tijdens de ziekte geen aanspraak maken op een erfenis (een uitzondering staat in artikel 4:60 onder a en b van het Burgerlijk Wetboek).
- Het testament mag niet tegelijkertijd worden opgesteld voor meer dan één persoon.
- Een onderhandse (niet door de notaris opgestelde) uiterste wil kan niet geldig worden verklaard wanneer de erflater (opsteller van het testament) door onkunde of andere omstandigheden niet in staat is geweest de uiterste wil (testament) te lezen.
- Een onderhandse (niet door de notaris opgestelde) uiterste wil moet door de erflater zijn ondertekend. Is het testament door een ander dan de erflater of met mechanische middelen geschreven, dan moet er op elke bladzijde nummering en een handtekening van de erflater staan.
Ook wordt er gekeken naar of iemand bijvoorbeeld nog toerekeningsvatbaar was tijdens het opmaken van het testament of dat diegene beïnvloed zou kunnen zijn door iemand anders tijdens het maken van het testament.
Zelf testament opstellen
In Nederland is het verplicht dat een notaris jouw testament opstelt, registreert en bewaart. Je kunt wel je eigen testament schrijven, maar dan moet de notaris het testament dan nog vertalen naar “juridische taal” zodat het allemaal klopt. Indien je hier zelf toe in staat bent kun je ervoor kiezen dit zelf te doen.
Echter zal de notaris het uiteindelijk moeten nakijken en eventueel verbeteren en zijn stempel eronder zetten. Anders is het niet rechtsgeldig. Vaak kost dit evenveel dus heeft het weinig zin om zelf je testament op te stellen. Een notaris kan je helpen met waar je allemaal aan moeten denken bij het opstellen van een testament.
Wij adviseren dus om een goede notaris te zoeken waar je je comfortabel bij voelt om deze persoonlijke aangelegenheid vast te laten leggen.
Wat is een codicil?
Een codicil is een handgeschreven document waarin je vertelt wat je wilt dat er gebeurt met persoonlijke spullen en praktische zaken zoals:
- weggeven van een persoonlijk item aan een specifiek persoon;
- hoe jij jouw uitvaart geregeld wil hebben.
In een codicil kunnen niet te waardevolle zaken weggegeven worden. Een codicil gaat uiteindelijk wel boven het testament.
Hoe herroep ik mijn testament?
Je kunt bij elke notaris je testament herroepen. Je verklaart dan dat het testament en eventuele codicillen, die je eerder hebt getekend niet meer geldig zijn.
Wie erft er als er geen testament is?
Wanneer er geen testament is opgesteld dan wordt automatisch de wet gehanteerd. In dit geval gaat het om het erfrecht. In de wet staat een volgorde aangegeven waarop de erfenis wordt verdeeld. Onder het eerste kopje staat dus degene die als eerste recht hebben op de erfenis. Zijn deze er niet? Dan gaat het door naar het tweede kopje, etc.:
- de, niet van tafel en bed gescheiden, echtgenoot, bij huwelijk of geregistreerd partnerschap, en de kinderen,
- de ouders van de erflater met diens broers en zussen,
- de grootouders van de erflater,
- de overgrootouders van de erflater,
- de afstammelingen van een kind, broer, zuster, grootouder of overgrootouder,
- zij die tot de erflater in familierechtelijke betrekking stonden.
Heeft de erflater geen erfgenamen? Dan gaat de erfenis naar de Nederlandse Staat.
