Werk je op oproepbasis en ben je toe aan vakantie, dan wil je weten of je vakantie kan nemen. Om met de deur in huis te vallen: ja, als oproepkracht heb je recht op vakantie. Let wel, voor niets gaat de zon op. Je recht op vakantie hangt namelijk af van het aantal uren dat je gewerkt hebt. Meer over het recht op vakantie als oproepkracht lees je in dit artikel. Want ook met een 0 uren contract heb je recht op vakantiedagen.
Wat is een oproepkracht?
Oproepkrachten hebben geen vaste diensten. Ze worden opgeroepen zodra werkgevers vinden dat er werk aan de winkel is. Oproepkrachten krijgen geen loon als ze niet werken. Contractueel wordt het aantal uren werk niet vastgelegd. Dit kan betekenen dat je de ene maand 20 uur werkt en de andere maand 30 uur.
Branches als de zorg, horeca en de bouw maken veelvuldig gebruik van oproepkrachten.
Welke oproepcontracten zijn er?
Drie soorten oproepcontracten worden van elkaar onderscheiden. Je hebt nulurencontracten, min-maxcontracten en oproepcontracten met voorovereenkomst. De contracten worden in deze paragraaf besproken.
Min-maxcontracten en vakantiedagen
Met een min-maxcontract heb je een flexibele parttime baan. In tegenstelling tot een nulurencontract is bij een min-maxcontract wél een minimum aantal uren vastgelegd. Het minimum aantal uren kunnen per week, maand of jaar zijn vastgelegd. Voor de minimaal vastgelegde uren moet je als oproepkracht betaald worden, ook als de werkgever je niet voor alle uren oproept. Het komt voor dat je bovenop de vastgestelde uren voor meer uren wordt opgeroepen. Ook bij min-maxcontracten geldt dat je per oproep recht hebt op minimaal drie uur loon, zelfs als je minder werkt.
Oproepcontracten met voorovereenkomst
Met een oproepcontract met voorovereenkomst ben je niet verplicht om gehoor te geven aan oproepen van de werkgever. Je werkt dus eigenlijk alleen als het jou uitkomt. Een arbeidsovereenkomst ontstaat het moment dat je een oproep van de werkgever aanneemt. Alleen over de gewerkte uren krijg je als oproepkracht loon van de werkgever. Een oproepcontract met voorovereenkomst gaat over in een vast dienstverband als er drie opeenvolgende diensten zijn gedraaid. Tussen de drie diensten mag maximaal zes maanden zitten, anders begint de teller weer bij nul. Denk aan het geval dat een zorgmedewerker drie keer een oproep krijgt en daar gehoor aan geeft. Zijn de diensten binnen een tijdsbestek van zes maanden gedraaid, dan heeft de zorgmedewerker recht op een vast contract. Zitten er zeven maanden tussen, dan kan de zorgmedewerker geen vast contract eisen.
Heeft een oproepkracht met 0 uren contract recht op vakantiedagen?
In de inleiding van dit artikel werd al duidelijk dat een oproepkracht net als iedere andere werknemer recht heeft op vakantiedagen. Het aantal vakantiedagen van een oproepkracht hangt af van de gewerkte uren.
Geen arbeid, geen vakantie
De werkgever moet de werknemer elk jaar de gelegenheid geven om vakantiedagen te benutten. Dit staat beschreven in artikel 7:638 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek. Vakantiedagen verdien je alleen als je uren maakt. Volgens artikel 7:634 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek worden de vakantiedagen berekend door de wekelijkse arbeidsuren te vermenigvuldigen met vier. Bij oproepcontracten is het lastig te berekenen hoeveel uur je per week werkt, omdat het per week verschilt. Daarom moet je uitgaan van een gemiddelde. Oproepcontracten of cao’s maken vaak gebruik van een percentage per gewerkt uur. Partijen spreken bijvoorbeeld af dat de oproepkracht per dertien gewerkte uren één vakantie-uur opbouwt.
Je kan vakantieuren ook berekenen door een periode van twaalf maanden te nemen. De gewerkte uren in die maanden deel je vervolgens door twaalf en daarna door vier. Stel dat je over een periode van twaalf maanden 900 uur hebt gewerkt. Dan werk je per maand gemiddeld 75 uur en per week dus 18,75 uur. De 18,75 uur vermenigvuldig je met vier. In totaal heb je recht op 75 vakantieuren.
Per jaar kan het aantal vakantieuren verschillen. Daarom wordt elk jaar opnieuw gekeken naar het aantal gewerkte uren van de oproepkracht.
Heeft een oproepkracht recht op vakantiegeld?
Met een oproepcontract heb je recht op vakantiegeld. Voor de duidelijkheid, vakantiegeld staat los van vakantiedagen. Het vakantiegeld is volgens artikel 15 lid 1 Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag minimaal 8% van het loon dat je in een jaar hebt verdiend. Omdat het gaat om een minimum, kan in je oproepcontract of de cao het vakantiegeld meer zijn dan 8%, maar nooit minder!
Wanneer wordt het vakantiegeld uitbetaald?
Het vakantiegeld wordt volgens artikel 17 Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag in juni uitbetaald. Je mag contractueel afwijken van deze regel. Omdat oproepkrachten onregelmatig werken, geven oproepcontracten vaak aan dat per maand vakantiegeld uitbetaald wordt.
Mogen vakantiedagen uitbetaald worden aan oproepkrachten?
Gedurende je oproepcontract mag je de vakantiedagen niet vervangen voor geld. Vakantiedagen zijn immers bedoeld om de oproepkracht rust te gunnen. De wet regelt dit in artikel 7:640 van het Burgerlijk Wetboek.
Het all-in salaris
Toch zijn er praktijkvoorbeelden die laten zien dat oproepkrachten vakantiedagen uitbetaald krijgen. Omdat oproepkrachten onregelmatige werkdagen hebben, komen ze niet toe aan het opnemen van de vakantiedagen. Aan de andere kant kunnen oproepkrachten dagen hebben dat ze niet werken, waardoor ze toch een vorm van rust genieten.
Sommige oproepkrachten hebben behoefte aan het uitbetalen van de vakantiedagen. De rechter heeft in een uitspraak van 25 april 2017 bepaald dat vakantiedagen samen met het salaris uitbetaald mogen worden. Dit noem je het all-in salaris. Een voorwaarde hierbij is dat de werkgever de oproepkracht de gelegenheid moet geven de vakantiedagen daadwerkelijk op te nemen. Heb je als oproepkracht vakantiedagen opgespaard en behoefte om dat op te nemen, zeg dat tegen je werkgever. Wil je je vakantiedagen uitbetaald krijgen samen met je salaris, dan moet de werkgever duidelijk aangeven welk deel van het bedrag het salaris betreft en welk deel van het bedrag de uitbetaling van de vakantiedagen.
De rechten voor jou als oproepkracht, zijn dus vaak hetzelfde als die van iemand met een vast contract.
