Wat is een executeur?
Een executeur is de persoon die aangewezen wordt door degene die is overleden (de erflater). Deze executeur is verantwoordelijk voor het beheren van de nalatenschap en het voldoen van de schulden der nalatenschap. De executeur moet ervoor zorgen dat alle eigendommen van de erflater in goede staat blijven verkeren en de executeur regelt zaken die op dat moment nodig zijn.
Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan tuinonderhoud, het doen van de aangifte successierechten, het opzeggen van abonnementen etc. Het voldoen van de schulden van de nalatenschap houdt in dat de executeur de mogelijke schulden die de erflater had aan schuldeisers voldoet. De executeur is vervolgens verantwoordelijk voor het zo goed mogelijk afwikkelen van de nalatenschap aan de erfgenamen. Dit houdt in dat hij ervoor zorgt dat de erfgenamen de goederen en gelden krijgen die de erflater in zijn testament heeft staan.
Hoe wordt een executeur gekozen?
Het aanwijzen van een executeur gebeurt via een testament. Ook kan in een testament staan dat wanneer de benoemde executeur niet beschikbaar is of weigert, de kantonrechter bevoegd is op verzoek van een belanghebbende een vervanger te benoemen. Er kunnen één of meer executeurs benoemd worden. In het geval van onenigheid tussen de executeurs beslist de kantonrechter als in ieder geval één van beiden daarom verzoekt.
Wat moet je doen als executeur?
Dit hangt af van wat beschreven staat in het testament. In een testament kunnen persoonlijke eisen worden gesteld aan de executeur of er kan een taakverdeling aanwezig zijn voor meerdere executeurs. Wanneer één of meerdere executeurs zijn gekozen, zonder restricties, schrijft de wet het volgende over de taak van de executeur:
- het beheren van de goederen der nalatenschap (erfenis),
- het voldoen van de schulden der nalatenschap (rechthebbende op de erfenis),
- eventueel het aanwijzen van een boedelnotaris,
- het opmaken van een boedelbeschrijving,
- het opmaken van een voorlopige staat van de schulden der nalatenschap,
- de schuldeisers oproepen hun vorderingen in te dienen bij de boedelnotaris of bij een van de executeurs,
- het verkopen van goederen, indien dit nodig is voor het voldoen van schulden der nalatenschap. Dit moet in overleg met erfgenamen. Bij een geschil bepaalt de kantonrechter. Hier kan iets anders over opgenomen zijn in het testament,
- het vertegenwoordigen van de erfgenamen,
- het verschaffen van inlichtingen aan de erfgenamen over de uitvoering van zijn taken als executeur,
- het doen van de aangifte voor successierechten (belastingdienst),
- het achteraf opmaken van een rekening en verantwoording, hierdoor kunnen de erfgenamen zien wat er precies was aan het begin en wie wat heeft gekregen.
Boedelbeschrijving
De executeur is onder andere verantwoordelijk voor het maken van een boedelbeschrijving. Een boedelbeschrijving is een inventaris van de bezittingen van de erflater. Deze beschrijving is nodig voor de executeur om zijn werk goed te kunnen uitvoeren. De boedelbeschrijving is een verplichting. De executeur kan dit zelf doen, maar zonder kennis van zaken kan dat erg lastig zijn. Het is dus ook verstandig om een boedelnotaris in te schakelen. Deze mag gekozen worden door de executeur.
Een boedelnotaris helpt en adviseert de executeur en moet zich inschrijven in het boedelregister van de rechtbank van de meest recente woonplaats van de erflater.
Ook kan het zo zijn dat in het testament staat beschreven wie de boedelnotaris wordt.
Beheersexecuteur, begrafenisexecuteur, executeur-afwikkelingsbewindvoerder
In de wet staan de taken beschreven die de executeur moet uitvoeren voor de erflater. Soms is het zo dat in het testament meerdere executeurs zijn aangewezen met ieder eigen taken. Er zijn drie soorten executeurs die vaak voorkomen:
Begrafenisexecuteur (éénsterrenexecuteur)
De begrafenisexecuteur is uitsluitend verantwoordelijk voor het regelen/verzorgen van de begrafenis van de erflater. De begrafenisexecuteur heeft dus niet de bevoegdheid over het beheren van de nalatenschap of het voldoen van de schulden der nalatenschap van de erflater. Hij beheert wel de begrafeniskosten. Deze executeur wordt ook wel een éénsterrenexecuteur genoemd.
Beheersexecuteur (tweesterrenexecuteur)
De meest voorkomende executeur is de beheersexecuteur. De beheersexecuteur regelt in principe alles. De beheersexecuteur is verantwoordelijk voor het beheren van de nalatenschap en het voldoen van de schulden der nalatenschap. Verder staat boven in dit artikel meer over de taken van de beheersexecuteur. Deze executeur wordt ook wel een tweesterrenexecuteur genoemd.
Executeur-afwikkelingsbewindvoerder (driesterrenexecuteur)
Een executeur-afwikkelingsbewindvoerder heeft de meeste bevoegdheden. Hij heeft dezelfde plichten en bevoegdheden als de beheersexecuteur maar heeft als extra bevoegdheid dat hij zonder toestemming of medewerking van de erfgenamen zaken uit de nalatenschap mag verkopen en mag verdelen onder de erfgenamen. Soms is het zelfs zo dat hij zoveel macht heeft gekregen dat hij de nalatenschap naar eigen inzicht mag en kan verdelen onder de erfgenamen. De rechten die deze executeur heeft staan beschreven in het testament. Deze executeur wordt ook wel een driesterrenexecuteur genoemd.
Kan de notaris ook executeur zijn?
In principe kan iedereen executeur zijn. De wet schrijft wel voor dat de executeur niet onder bewind mag zijn gesteld, in staat van faillissement verkeren of in de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen zit. Daarnaast kan de gekozen persoon ook de rol als executeur weigeren.
Wat mag een executeur in rekening brengen?
In het testament kan opgenomen worden dat de executeur een vergoeding ontvangt of niet. Indien er niks beschreven staat in het testament dan schrijft de wet voor dat de gekozen executeur(s) één ten honderd van de waarde van het vermogen van de erflater op diens sterfdag toekomt. Dit houdt dus in dat de executeur(s) één procent van de waarde van het vermogen op het moment van sterven, van de erflater ontvangt.
