Wat is een verklaring van erfrecht?
Wanneer iemand overlijdt en jij wil aanspraak maken op de erfenis, dan heb je in sommige gevallen een verklaring van erfrecht nodig. De verklaring van erfrecht bevat een verklaring van de notaris over wie de wettelijke erfgenamen zijn van de overledene. Dit doet de notaris door te kijken naar het testament. Als er geen testament is, zal de notaris kijken naar andere overeenkomsten, zoals bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden en de wettelijke bepalingen. Ook onderzoekt de notaris of er eventueel schuldeisers zijn.
In de verklaring van erfrecht komt naar voren wie van de erfgenamen, of een derde partij, gemachtigd is om de erfenis goed af te ronden. Een verklaring van erfrecht is een notariële akte en wordt door een notaris opgemaakt. Voordat de notaris een verklaring van erfrecht afgeeft doet hij een aantal onderzoeken, waarin hij gegevens controleert in onder andere het Centraal Testamentenregister.
Verklaring van erfrecht door notaris
Een verklaring van erfrecht wordt altijd door een notaris opgesteld. Om een verklaring van erfrecht op te stellen onderzoekt de notaris de volgende zaken:
- het Centraal Testamentregister, om te controleren of er een testament is,
- gemeentelijke Basisregistratie Persoonsregister, om de personen te identificeren/ lokaliseren,
- het huwelijksgoederenregister (indien de overledenen getrouwd was), hierin staat eventueel huwelijkse voorwaarden en partnerschapsvoorwaarden,
- het faillisementsregister, schuldsaneringsregister, curateleregister, voor eventuele (preferente) schuldeisers,
- het buitenlandse testamentenregisters.
Wat staat er in een verklaring van erfrecht?
Wettelijk gezien staan er in een verklaring van erfrecht de volgende zaken:
- voor wat voor erfdeel de genoemde personen erfgenaam zijn,
- wie de nalatenschap reeds hebben aanvaard of niet,
- of de echtgenoot van de erflater (overledene) vruchtgebruik van een of meer van de nagelaten goederen krijgt,
- of het beheer van de nalatenschap aan executeurs, bewindvoerders of vereffenaars is opgedragen, met een vermelding van hun bevoegdheden of
- dat een of meer in de verklaring genoemde personen executeur, bewindvoerder of vereffenaar zijn.
Daarnaast wordt in de verklaring van erfrecht vaak ook het volgende vermeld:
- of er een testament is,
- wie er is overleden en wanneer dit was,
- of de overledenen in gemeenschap van goederen is getrouwd of een geregistreerd partnerschap had.
Wie kunnen er een verklaring van erfrecht aanvragen?
- Iedereen die er belang bij heeft om te weten wie de erfgenamen van de overledene zijn (bijvoorbeeld schuldeisers).
- Iedereen die er belang bij heeft om aan te kunnen tonen aan derden (bijvoorbeeld de bank of de belastingdienst) dat hij/zij recht heeft op (een deel van) de nalatenschap.
Verschil tussen testament en verklaring van erfrecht
Testament: Je kunt bij een notaris in een testament laten vastleggen wie jij wil dat de erfgenamen zijn en wat deze ontvangen bij jouw overlijden. Dit document is leidend wanneer je overlijdt.
Verklaring van erfrecht: Bij een verklaring van erfrecht wordt er door een notaris vastgesteld wie de wettelijke erfgenamen zijn, waar deze recht op hebben en wie de erfenis afwikkelt. Wanneer er een testament is opgesteld zullen de genoemde personen in het testament wettelijke erfgenamen zijn, maar wanneer er geen testament is zal de notaris alsnog op basis van wettelijke regelgeving en gemaakte afspraken, zoals bijvoorbeeld huwelijkse voorwaarden, vaststellen wie de wettelijke erfgenamen zijn.
Verschil:
- In een testament wordt vooraf vastgelegd wie de erfgenamen zijn en waar deze recht op hebben.
- In een verklaring van erfrecht wordt door de notaris achteraf vastgesteld wie de erfgenamen zijn en waar deze recht op hebben.
Wanneer heb je een verklaring van erfrecht nodig?
Verschillende instanties kunnen vragen om een verklaring van erfrecht, bijvoorbeeld voor:
- Toegang tot bankrekening(en) van de overledene.
- Belastingteruggave van de overledene.
- Een uitkering van de levensverzekering van de overledene.
- Verkoop van de woning van de overledene.
Toegang tot bankrekening overledene
Bij het overlijden van een rekeninghouder van een bank, zal de bank moeten vaststellen wie recht heeft op het saldo op de rekening(en). Dit kan door een verklaring van erfrecht of een verklaring van executele op te laten stellen door de notaris, maar is niet altijd nodig. Wanneer je als echtgenoot/partner van de overledene, zonder verklaring van erfrecht, aanspraak wilt maken op de rekening, dan kan dat als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:
- er is geen testament opgesteld,
- je was getrouwd of had een geregistreerd partnerschap met de overledene,
- de overledene heeft geen buitenlands testament,
- wanneer de overledene kinderen heeft, gaat de nalatenschap automatisch naar de langstlevende, je gaat dit niet ongedaan maken of bent dit van plan,
- er staat, in totaal, niet meer dan €100.000,- op alle rekeningen van de overledene,
- je gaat de nalatenschap niet verwerpen,
- jij of de overledene hebben ten tijde van het overlijden geen buitenlandse nationaliteit,
- je hebt geen plannen om binnenkort in het buitenland te gaan wonen,
- je staat niet onder curatele of bent failliet,
- er is op jou geen regeling schuldsanering natuurlijke personen van toepassing.
Je kunt hier een formulier en meer informatie vinden over deze uitzondering.
Europese verklaring van erfrecht
Er bestaat, naast een normale verklaring van erfrecht, ook een Europese verklaring van erfrecht. Deze is in sommige gevallen nodig, bijvoorbeeld wanneer de overledene in Nederland woont, maar ook een woning en bankrekening in het buitenland bezat. De Europese verklaring van erfrecht kan dan gebruikt worden zowel in Nederland als in het buitenland.
Hoe kom je aan een verklaring van erfrecht?
Je kunt bij de meeste notariskantoren een verklaring van erfrecht aanvragen. Ook kun je tegenwoordig bij sommige bedrijven online een verklaring van erfrecht aanvragen. Iedereen die een recht kan ontlenen aan de erfenis kan bij de notaris een verklaring van erfrecht aanvragen.
Wat kost een verklaring van erfrecht?
Er is niet een vaste prijs voor het opstellen van een verklaring van erfrecht. Deze kosten verschillen per notaris en daar zijn notarissen ook vrij in. Het is dan ook verstandig om verschillende prijzen te vergelijken.
